MÜNİH’TEKİ RÜŞVET SKANDALI

Münih Yabancılar Dairesi’nde (KVR) ortaya çıkan rüşvet skandalı, kamuoyunda büyük yankı uyandırırken, göçmenlerin kamu kurumlarına erişimde yaşadığı zorlukları ve bürokrasideki sistemsel tıkanıklıkları bir kez daha gözler önüne serdi.

Son yıllarda yolsuzluğu önlemek amacıyla getirilen sıkı denetimler ve dijitalleşme adı altında artan bürokratik işlemler, birçok kişinin resmi işlemlerini yürütmesini daha da zorlaştırdı. Ancak görünen o ki, bu önlemler rüşveti engellemek bir yana, sistemi iyice içinden çıkılmaz bir hale getirdi. Bu konuyu tüm yönleriyle ele almak için Münihli avukat Dr. Temel Nal ile görüştük. Kendisi, yıllardır göçmenlerin hukuki süreçlerini takip eden ve Yabancılar Dairesi’ndeki işleyişi yakından bilen bir uzman olarak sistemin içinde bulunduğu durumu değerlendirdi. ⸻ “Bu skandal sürpriz değil, ama ironik!” Life Avrupa: Temel Bey, Münih’teki Yabancılar Dairesi’nde yaşanan rüşvet skandalını nasıl değerlendiriyorsunuz? Av. Dr. Temel Nal: Bu olayın büyük yankı uyandırması doğal, ancak ortada ironik bir durum var. Yıllardır Münih’teki Yabancılar Dairesi’nde yolsuzluğu önlemek adına birçok önlem alındı. Daha sıkı denetimler getirildi, dijitalleşme adı altında bürokrasi arttı. Ancak görüyoruz ki, tüm bu önlemler adil ve şeffaf bir sistem oluşturmak yerine, daha büyük bir tıkanıklığa neden oldu. Dijitalleşme ve yoğun bürokrasinin temel amaçlarından biri rüşveti engellemekti. Ancak geldiğimiz noktada, bu tedbirler sistemi neredeyse kilitlenme noktasına getirdi. En basit işlemler bile aylarca sürüyor. Dosya yoğunluğu ve karar almaktan çekinen memurlar yüzünden süreçler inanılmaz yavaş ilerliyor. Sonuç olarak, insanlar çaresiz bırakıldıkça bazıları yasa dışı yolları tercih etmek zorunda kalıyor. Bugün konuştuğumuz skandal, bir tesadüf değil, sistemin en başından beri yanlış yapılandırılmış olmasının doğal bir sonucudur. ⸻ “Dijitalleşme yabancılar için erişimi zorlaştırdı!” Life Avrupa: Almanya’da dijitalleşme süreci, göçmenlerin devlet dairelerine erişimini kolaylaştırmak için uygulanması gerekir. Ancak bunun tam tersi bir durum yaşandığını söylüyorsunuz. Neden? Av. Dr. Temel Nal: Dijitalleşme doğru uygulandığında büyük kolaylık sağlayabilir. Ancak Münih’te, bürokratik işlemleri hızlandırmak yerine devlet dairelerini göçmenler için neredeyse ulaşılmaz hale getirdi. Önceden insanlar Yabancılar Dairesi’ne randevusuz gidip en azından bir memurla görüşebiliyordu. Şimdi ise randevu almak neredeyse imkânsız hale geldi. Erişim o kadar zorlaştı ki, birçok kişi kendi işlemlerinin hangi aşamada olduğunu bile öğrenemiyor. En küçük eksiklikler bile başvuruların süresiz olarak beklemeye alınmasına neden oluyor. İnsanlar bir yetkiliyle konuşabilmek için aylarca beklemek zorunda kalıyor. Bugün Almanya’da, özellikle Münih’te, bir göçmen devlet dairesine erişemediği için mağdur olabiliyor. Basit bir örnek vermek gerekirse: Türk vatandaşı işçilerin veya onların aile fertlerinin Avrupa Birliği Ortaklık Hukuku çerçevesinde belirli şartları yerine getirmesi durumunda süresiz oturma hakkı doğuyor. Bunun tespiti en fazla bir saat sürer. Ancak mevcut sistemde bu işlem çoğu zaman neredeyse bir yıl alıyor. Bu kesinlikle kabul edilemez. Bu noktada benim en büyük beklentim şu: Bu skandal artık bir şeyleri değiştirmeli. Çünkü bugüne kadar getirilen tüm önlemler, rüşveti engellemek bir yana, göçmenler için işlemleri daha da zorlaştırdı. ⸻ “Göçmenlerin işlemlerini aynı gün içinde halledebilmesi sağlanmalı!” Life Avrupa: Münih’teki mevcut sistem göçmenler açısından ne gibi sonuçlar doğuruyor? Av. Dr. Temel Nal: En büyük mağduriyet, yabancıların kamu hizmetlerine ulaşamaması. Bugün Münih’te bir göçmenin oturum izni, vize veya diğer başvurularla ilgili bir sorun yaşaması durumunda, sorunu çözebilmesi neredeyse imkânsız hale gelmiş durumda. İnsanların randevu bile alamadığı bir sistemde adil bir işleyişten bahsetmek mümkün değil. Almanya’daki göç politikalarının temel amacı, insanların resmi prosedürleri sorunsuz bir şekilde tamamlayabilmesi olmalıdır. Ancak bugün Münih’te insanlar bir devlet dairesine ulaşabilmek için bile büyük bir mücadele vermek zorunda kalıyor. Ben bir hukukçu olarak, herkesin aynı gün içinde kendi işlemleriyle ilgili bir yetkiliyle görüşebilmesi gerektiğini düşünüyorum. Bugün Münih’te pek çok göçmen, oturum ve çalışma izinleriyle ilgili başvurusunu yaptıktan sonra haftalar, bazen aylarca ne olduğunu öğrenemeden beklemek zorunda kalıyor. Vatandaşlar ve işverenler mağdur ediliyor. Bürokrasiyi artırmak çözüm değil. İnsanlar işlemlerini tamamlayabilmeli ve en azından başvurularının hangi aşamada olduğunu net bir şekilde görebilmeli. ⸻ “Avukatlar sistemin bir parçası olarak kabul edilmeli!” Life Avrupa: Almanya’daki hukukçuların ve avukatların göç yönetimindeki rolü sizce nasıl değişmeli? Av. Dr. Temel Nal: Şu an yaşadığımız en büyük sorunlardan biri de, avukatların ve uzmanların sistemin dışına itilmesi. Özellikle Türkiye’den gelen göçmenleri ilgilendiren Avrupa Birliği Ortaklık Hukuku gibi konular, büyük bir uzmanlık gerektiriyor. Biz avukatlar, dosyaları ve konuları daha hızlı ele alabilir, başvuruların hukuki durumunu analiz edip özetleyebiliriz ve sürecin daha şeffaf işlemesini sağlayabiliriz. Ancak KVR’deki mevcut sistem içinde avukatlar, sıradan bir başvuru sahibi gibi görülüyor. Halbuki hukukçuların, başvuruların takibini yapabilecek ve süreci hızlandırabilecek yetkili kişiler, hukuk organlarıdır. Buna yeterince saygı her zaman gösterilmiyor.  Münih Yabancılar Dairesi’nin anlaması gereken şu: Standart işlemler için dijital sistem çok verimli olabilir, ancak biraz standart dışı başvurular için vatandaşlara ya da en azından avukatlara hızlı bir şekilde yetkililere erişim imkânı tanınmalı. ⸻ Life Avrupa olarak, bu konuyu Münih’in genç ve yükselen siyasetçisi Serdar Duran ile de ele aldık. Kendisi, Münih’te kamu personelinin büyük bir çoğunluğunun işini en iyi şekilde yapmaya çalıştığını, ancak bürokratik hantallığın hem memurları hem de başvuru sahiplerini zor durumda bıraktığını vurguluyor. Duran, “Münih başta olmak üzere Almanya’nın artık bu sistemin eksikliklerini kabul edip köklü reformlar yapması ve kamu yönetiminde çözüm ve vatandaş odaklı çalışmanın ve şeffaflığın artırılması gerekir” dedi.